21

1.

Pinanood ko noong isang linggo ang "Huling Balyan ng Buhi" ni Sherad Santos. Pinalabas iyon ng Loyola Film Circle bilang bahagi ng mga selebrasyon ng Buwan ng Wika.

Sinusundan ng pelikula ang nagsasali-salikop na buhay ng isang babaylan na mayroong stigmata, ng magkapatid na naglalaro sa loob ng gubat, ng isang sundalo, at ng isang grupo ng mga rebeldeng NPA sa Cotabato. Isang pagsusuri ang pelikula sa karahasang nangyayari sa lipunan lalo na sa kasaysayan at konteksto ng Mindanao at ng mga lumad. Maraming mga magagandang kuha ang pelikula, mga anggulong nahuhuli ang kagandahan ng kalikasan ng Cotabato.

2.

Matunog ngayon ang nangyayaring digmaan sa Mindanao laban sa mga rebelde. Malinaw itong pagpapakita ng lakas ng ating pamahalaan. Ngunit digmang kumbensiyunal nga ba ang solusyon sa pagkitil sa isang kalabang malinaw na hindi gumagamit ng kumbensiyunal na taktika? Kaduda-duda. Naaalala kaya ng ating pamahalaan ang nangyari noong panahon ni Erap nang mag-all-out din siya. Alam ko lang na maraming namatay, maraming nakidnap, at walang pinatunguhan ang labanan. Hindi matatapos ang pagdanak ng dugo.

3.

Napanood ko sa Cinemax ang isang serye ng dalawang pelikulang pinamagatang "Eagle One". Natuwa ako dahil gumamit sila ng mga Filipinong aktor. Karamihan sa kanila'y gumanap sila mga terorista. (Ang saya, di ba? Nang-e-export na pala tayo ng mga kontrabida.) May mga gumanap na sundalong Filipino din pero, maliban kay Alonzo, yung dating Mayor ng Caloocan, karamihan sa kanila'y namatay sa katapusan ng pelikula lalo na sa pangalawang pelikula.

Halata ang ideolohiyang pinapakalat ng pelikulang kagaya ng "Eagle One". Na karahasan lamang ang tanging solusyon laban sa terorismo. At bagaman malinaw na sa Filipinas ang tagpuan ng mga karahasang ito, Amerika ang pangunahing kalaban ng mga terorista. Proxy lamang tayo.

Hindi rin maganda ang paglalarawan sa mga sundalong Filipino. Tatanga-tanga at pang-comic-relief lamang sila, lalo na ang mga heneral, habang ang tunay na lumalaban sa terorismo ang mga Amerikano.

Ito rin kaya ang nangyayari sa digma natin sa Mindanao? Huwag naman sana.

4.

Nakakuha ako ng invite mula kay K para sumali sa Shelfari, isang online site na tumutulong sa pagsasaayos at pagka-catalogue ng koleksiyon mo ng mga aklat. Natuwa naman ako kaya kinakarer ko siya ngayon.

5.

Paano ko ipinagdiwang aking kaarawan ngayon? Wala. Nagsimba lang ako sa chapel. Baka nga hindi ako nakapagsimba kung hindi ako pinaalalahanan ni Mama noong tumawag siya sa akin para batiin ako. Pagkatapos ng misa, may nagnakaw ng aking payong mula sa umbrella rack SA TAPAT NG CHAPEL. Kung sino ka mang kumuha ng payong ko, kaawaan ka ng Diyos. Birthday ko naman kaya pagbibigyan kita. Mabuti na lang at tumila na ang ulan noon. Salamat sa mga bumati!

Pag-uwi

1.

Narito ako ngayon sa San Pablo para sa mahabang weekend. Una kong pag-uwi ito mula nang magsimula ang semestre. At habang wala ako, kung ano-anong problema ang kinailangan nilang ayusin na ako lang ang may alam na solusyon. Una, may sira daw itong keyboard. Mali-mali ang mga titik na lumalabas. Pero naka-set lang naman sa DVORAK ang keyboard kaya ganun. Pero noong isang linggo ko pa tinuro kay Marol kung paano aregluhin iyon. Pangalawa, itong TV sa kuwarto nina Mama at Dad. Naka-TV ang setting ng mga channel hindi CATV. Ibing sabihin, hanggang channel 17 lang ang napapanood nila dito sa loob ng kuwarto. Ilang linggo silang nagtiis na manood ng puros lokal. Naayos ko na kanina. Pangatlo ay yung setting rin ng TV sa third floor. Naka-video naman hindi TV. Medyo komplikado ang pagpapalit sa TV na iyon kumpara sa iba. Hindi ko pa natitingnan, may mga bisita kasi ngayon si Tetel.

2.

Katatapos ko nga lang pala kahapon ng "Madame Bovary" ni Gustave Flaubert. Nainis ako. Hindi naman sa panget ang nobela, magaling ang pagkakasulat ni Flaubert doon. Nainis ako sa pagkatao ni Emma Bovary. Palagi akong napapasigaw ng "Bitch!" habang binabasa ang buong nobela. Ewan ko pero hindi ako naawa sa kanya sa katapusan ng nobela. Mas naawa ako kay Charles at kay Berthe (ang cute-cute pa naman niya).

3.

Congrats kina Kael (Poetry), Sir Mike Coroza (Maikling Kuwentong Pambata) at Allan Derain (Maikling Kuwento) sa kanilang pagkapanalo sa Palanca Awards!

Surprise, surprise

Wasak na talaga ang pagtulog ko. Pinilit kong matulog nang maaga kagabi dahil maaga pa ako kanina para sa Development of Fiction. Naiinis naman ako't gustong-gusto ko ang klaseng ito. Pero kalimita'y inaantok ako't tuliro para makibahagi't makinig nang mabuti.

Pagkatapos ng klase, pumunta ulit akong Gateway para sa Cinemanila. Hindi ako nakapunta kahapon dahil nahuli na ako ng pag-alis at trapik noong tanghali. Nagbago ang sched nila kaya hindi ko napanood ang inaasahan kong mapanood. Pero napanood ko naman ang "Control" kanina. Sinusundan ng pelikula ang buhay ni Ian Curtis, ang frontman ng "Joy Division" noong mga huling taon ng dekada 60. OK naman siya. Nakakatuwang sundan ang mga awitin sabay ng pagsunod sa buhay ni Ian Curtis. Kung pakikinggan nang mabuti, maaaring makita ang mga awit bilang gabay sa pag-iisip at damdamin ni Curtis sa kanyang buhay. Hindi lang ako masyadong naapektuhan ng depresyon ni Curtis sa huli. Ewan ko kung bakit. Manhid lang siguro ako.

Dumaan muna akong National Cubao bago umuwi. Nagkatagpo kami ni Louise doon, natingin-tingin sa bargain area.

Pagkauwi ko, tiningnan ko ang aking email at nakita ang isang mensahe mula sa Milflores at malalathala sa kanilang flash fiction anthology ang aking kuwentong "Paputok." Pangatlong beses pa lang akong malalathala kung matutuloy ito. Nakakatuwa naman. Napapaisip na talaga ako ngayon sa tesis ko.

Hanggang dito na lang. Babasahin ko pa ang "Madame Bovary."

Nga pala, pang-400 ko na itong post dito sa Blogger ko.

Cinemanila, katsepan at Pagbati

1.

Pinapalabas ngayon ang mga kalahok sa Cinemanila sa Gateway at pinanood ko kanina ang "The Unseeable," isang Thai horror film. Nakagugulat paminsan-minsan, may hawig ang pelikulang ito sa "The Sixth Sense" ngunit kung may katapusan ang "The Sixth Sense" ito naman ay cyclical pagdating sa pag-unawa nito sa mundo ng mga kaluluwa. OK lang itong pelikulang ito. Hindi ako masyadong natakot. May mga sandaling pinagtatawanan ng pelikula ang sarili nito at ang mga cliche ng horror pero madalang lang ang mga sandaling ito.

Nang pababa na ako pagkatapos ng pelikula, nagkasalubong kami ni Sir Joel Toledo. Papanoorin daw niya ang "control," isa sa mga pelikulang nasa International Competition. Papanoorin ko marahil ito bukas ng tanghali.

Narito ang schedule ng iba pang mga pelikula. Gusto ko sanang panoorin sa Sabado ang "Village People Radio show," "Juan Baybayin," at, bagaman hindi ko pa napapanood ang "Indio Nacional," ang "Autohystoria" ni Raya Martin.

2.

Nga pala, sale ngayon sa Powerbooks. Marami akong nabili noong Linggo. "At The Bottom of the River" ni Jamaica Kincaid, "Coming Soon!!!" ni John Barth, "England, England" ni Julian Barnes, "The Old Child and Other Stories" Ni Jenny Erpenbeck, "The Handmaid's Tale" ni Margaret Atwood, at "The Jupiter Effect" ni Katrina Tuvera. Maraming poetry books na tinda sa Powerbooks Greenbelt. Lahat ata ng branches ng Powerbooks ay sale. Hindi lang ako sigurado.

3.

Ayon dito, nominado sina Sir Vim at Sir Egay sa darating na National Book Awards. Congrats sa kanila.

4.

Tapos na nga rin pala ang botohan para sa Graduate Student Council. Olats ako pagdating sa ranggo pero OK lang. Hindi ko naman talaga kinampanya ang sarili ko. Congrats sa mga nanalo.

Buwan ng Wika

Pormal nang sinimulan ang selebrasyon kanina ang Buwan ng Wika. Mayroong book sale kanina sa may De la Costa. Karamihan ata ng mga libro'y galing kay Sir Marx Lopez. Nakabili ako ng "Sabbath's Theater" ni Philip Roth, "Housekeeping" ni Marilynne Robinson, "The Burnt Ones" ni Patrick White, at "Sa Labas ng Parlor" ni Nori De Dios. Gayun din, nagkaroon din ng book signing mula sa ginawaran ng Kagawaran ng Natatanging Alagad ng Sining, si Tony Perez. Hindi ko dala ang kopya ko ng "Cubao-Kalaw, Kalaw-Cubao" kaya bumili na ako ng "Cubao Midnight Express" at iyon ang pinapirmahan ko. Nakakatuwa yung iba pang mga taga-Kagawaran. Dala-dala nila ang kanilang kumpletong set ng Cubao Series. Pinakamarami atang pinapirmahan sina Sir Joseph at Yol.

Agosto 6, 2007 (ika-4:30 n.h. Huwebes, Escaler Hall)
UNANG PANAYAM (G. EDGAR SAMAR "Ang Daigdig ng Dilim sa mga Katha ni G.Tony Perez)
Kaugnay ng tema ng Buwan ng Wika at Kultura 2007, magbibigay ng unang panayam si G. Edgar Samar ng Kagawaran ng Filipino ukol sa mga akda ni G. Tony Perez.

Agosto 17, 2007 (Hanggang ika-4:30 n.h., Kagawaran ng Filipino)
PAGPAPASA NG MGA LAHOK SA TIMPALAK TULA, AWIT AT MALIKHAING SANAYSAY
Bukas ang mga timpalak sa mga mag-aaral ng Pamantasang Ateneo. Malaya ang paksa para sa Timpalak-Tula at awit. Ang tema naman sa Timpalak-Malikhaing Sanaysay ay "Kahiwagaan: Saysay at Sanaysay."

Agosto 22, 2007 (ika-4:30-6:30 n.g., Escaler Hall)
PANONOOD NG PELIKULA (HULING BALYAN NG BUHI ni Sherad Sanchez)
Kasama ang Loyola Film Circle, ipalalabas ang pelikulang "Huling Balyan ng Buhi" ni Sherad Sanchez at isang open forum ang magaganap matapos ang palabas.

Agosto 24, 2007 (ika-4:30-6 n.g., Escaler Hall)
ELIMINATION ROUND NG KWIZ BEE-BO
Bukas sa mga mag-aaral ng Fil. 14 ang timpalak na ito. Sa elimination round malalaman ang huling limang team na maglalaro para sa Kwiz Bee-Bo.

Agosto 30, 2007 (ika-4:30-6 n.g., Escaler Hall)
KWIZ BEE-BO
Ang mismong araw ng pagtutunggali ng limang team para sa Kwiz Bee-Bo.

Agosto 31, 2007 (ika-4:30-8 n.g., Escaler Hall)
KA* OPEN MIKE POETRY READING AT AWARDING
Kulminasyon ng mga aktibidad ang KA. Dito pararangalan ang mga nagwagi sa Timpalak-Tula at Malikhaing Sanaysay. Gayundin ang pagtatanghal ng mga napiling kalahok para sa Timpalak-Awit. Magkakaroon din ng open mike poetry reading.

Journey Through Spaces

Sources and Possibities

Science fiction is undeniably a Western genre. Its roots can traced back to authors like Wells and Verne and linked to the Industrial Revolution and the development of a rational and scientific society. (Roberts, 47-67) Koichi Yamano, in his essay “Japanese SF, Its Originality and Orientation,” affirms this with his critique of Japanese science fiction up until 1969. Although Yamano believes that science fiction is universal, he also detests the continued reliance of Japanese science fiction writers on Western criteria of science fiction. Yamano advocates a science fiction that is not just escapist fantasies but a soul- and self-searching fiction that delves into Japanese civilization and psyche.

Although coming from different histories and having different cultures, Japan, being economically First World and the Philippines, being Third World, both have a close relationship with the United States, politically, economically and culturally. Just as Yamano questions this close relationship with the US, Gregorio Brillantes does the same in his Palanca winning short story “The Apollo Centennial.” This essay aims to dissect how Brillantes uses the science fiction genre to subvert and express the Filipino experience of the relationship.

The Journey

A family, Arcadio Nagbuya and his sons Dolfo and Doming, travels from Camanggaan to Tarlac City to celebrate and watch the exhibit commemorating the centennial of the Apollo 11 landing on the moon in 2069. Plot-wise, nothing really happens in the story. Nothing big anyway. But “The Apollo Centennial” is not a story about what will happen in the future but a story about what the Philippines will be like. The story is full of descriptions. From the crossing of the river, to riding the bus, to reaching the city, to seeing the exhibit, until riding back to the river, the story describes a place, a Philippines, that is both familiar and unfamiliar. A Philippines that is still agricultural but, especially in the cities, riddled with advanced technology. Admittedly, without the references to the futuristic technology, like laser guns, wallscreens, spaceships and even a created language combined from Tagalog and Iloko, the Philippines of the story is probably no different form the Philippines of today.

This mixing of the familiar and the unfamiliar is not really different from what American science fiction does. Adam Roberts, in his book “Science Fiction,” finds, in the differing definitions of science fiction, a common “central sense about the encounter with difference.” Roberts calls this a “novum.” (Roberts, 28) The story’s novum is the futuristic setting and references to the futuristic technology. But one may ask, why make the Philippines in the story still very familiar instead of what we usually see in science fiction texts of outlandish and futuristic world? According to Roberts,

“...that, although many people think that SF as something that looks to the future, the truth is most SF texts are more interested in the way things have been. SF uses the trappings of fantasy to explore age-old issues; or, to put it in another way, the chief mode of science fiction is not prophecy, but nostalgia.” (33 emphasis by Roberts)

Although the setting is futuristic, Brillantes doesn’t just imagines a future Philippines. He looks at the contemporary Philippines and displaces it to the future. And by doing so, an aspect of the Filipino experience and history is highlighted, American colonialism. The story does not tell how, but the Philippines of 2069 has been reconquered and occupied by the United States. Even today, the United States is seen as an empire, the last standing superpower after the end of the Cold War.

Interpreting it nationalistically, the future Philippines seems bleak. But the story offers hope in the form of mountain rebels fighting the occupation, which is again a reference to the Philippines’ historical experience of rebels, bandits and tulisan. They are mentioned twice in the text. First in passing, when Arcadio Nagbuya, riding the bus to Tarlac, sees military aircrafts flying over the mountains and felt apprehension on the safety of his cousin, Andres, fighting in the same mountains. Second in a scene at the end of the story, where Andres and Arcadio meet at the river bank where the story began. We will go back to this last scene later on in the essay.
But lets go back to the story, to the journey. It is interesting why Brillantes chooses a very passive activity like going to an exhibit as the central movement of the story. This can be linked to the story’s particular description of space. As Brooks Landon, in his “Science Fiction After 1900” puts it,

“While much of science fiction is not set in outer space, most science fiction rests on carefully articulated and demarcated spaces, or zones of possibilities and impossibilities.” (Landon, 17)

With the movement of the story from the river to the exhibit, the periphery to the center, the story shows the privileged place of the city where the roads are paved and luxuries are easily accessible. It is also in the city where the ruling power holds sway. The scenery of the journey and the exhibit can also be contrasted by the difference in characteristics in terms of space. The scenery by the river and the view from the bus describes wide open spaces and the experience of vastness. On the other hand, the exhibit is depicted in a claustrophobic manner where one exhibit piece comes one after another.

The exhibit is interesting on its own. The nostalgia of the Apollo landing projected into the future. Even though the exhibits portrays the moon landing as an event that joined humanity together, the context of the story exudes something very different. Behind all the technological advancement, the interstellar expeditions, the colonization of the satellites, parts of the Earth remains underdeveloped. It is the technologically advanced nations that are reaching for the stars while countries like the Philippines remain poor. Thus the spaceship in story can be read symbolically, a symbol for technological advancement but also a symbol of colonization. The US uses the newer spaceships to reach the distant stars but also uses the Apollo centennial to convince the people that everything is all well.

Now we go back to the last scene of the story where Arcadio and his rebel-cousin Andres meet by the river and Andres asks Arcadio for help. The scene can be interpreted as a show of defiance against the empire, the rebels that are persistently fighting the superpower. But I interpret it as an affirmation of the familial bond and the bond with the land. Colonization, the movement of a group of people to settle in another place, entails a dissociation with the homeland. As families in the spacetravelling countries are broken up by colonization, the family in the Philippines remains strong in the face of a different kind of colonization. And that the spacetrallers and colonizers would not experience the beauty of Earth but instead the artificial confines of the spaceships and the barren environments of the satellites.

Empire and Science Fiction

According to Roberts, not only did science fiction develop in the time of technological progress but also coincided during the time of Empire especially in Britain. Roberts argues that the experience of Empire highlighted the experience of otherness in relation of the conquerer to the conquered and colonized peoples. But being an Empire, feelings and ideas of otherness was diverted towards assimilation. (Roberts, 65) But works like “The War of the Worlds” reflect the anxieties of the British Empire and later on, with works like “Starship Troopers,” by the United States.

But “The Apollo Centennial” reflects not the otherness felt by an Empire but the otherness felt by a Colony. As centuries of colonial experience can attest, the Colony and the Colonizer always acknowledge the relationship that they have but their is always an underlying dissociation and distance. The fact that Brillantes appropriated the science fiction genre acknowledges the Philippines’ relation with the US. But the content and story that he created also reflects the realities of that relationship. That the disparity in technology has created a heirarchy between nations and the single-minded pursuit of progress is completely dissociated with the realities of poor and marginalized communities.

References:

Brillantes, Gregorio, “The Apollo Centennial,” On a Perfect Day in November Shortly Before the Millenium: Stories for a Quarter Century. Pasig City: Anvil Publishing, Inc., 2000. p. 283-293.
Landon, Brooks, Science Fiction After 1900: From the Steam Man to the Stars. London: Routledge, 1997.
Roberts, Adam, Science Fiction. London: Routledge, 2000.
Yamano, Koichi, March 1994. Japanese SF, Its Originality and Orientation (1969). August 1. http://www.depauw.edu/sfs/backissues/62/yamano62art.htm